Wil je het crankstel van je fiets vervangen? Of is het tijd voor de jaarlijkse schoonmaak? Volg dan dit stappenplan om je crankset snel en netjes te vervangen.
Er zijn grofweg twee soorten cranks. Het verschil zit in de gebruikte bottom brackets (trapas). Je hebt de “ouderwetse” trapas met een vierkante-as (waarbij de lagers in het frame vallen) en de modernere cranks die worden gebruikt bij externe lagers (te herkennen aan de lagerschalen buiten het frame). Shimano Hollowtech 2 en SRAM GXP zijn beide voorbeelden van de nieuwere standaard. Beide soorten verschillen technisch dusdanig van elkaar dat ook het stappenplan anders is.
Crankstel met een vierkante as
De eerste stap is het losdraaien van de crank-arm. Deze zit normaal gesproken vast met een grote inbusbout (soms met een afdekkap er op). Deze inbusbout kun je gewoon in de normale richting losdraaien. Draai de volledige bout er uit.
Wanneer de crankbout verwijderd is, kun je de crank demonteren. Dit doe je met een cranktrekker. Hiervoor schroef je de cranktrekker voorzichtig in de bus waar de crankbout zat, waarna je de schroef van de cranktrekker naar binnen draait. Het resultaat is dat je de crank als het ware van de fiets af duwt.
Je hebt nu de crank verwijderd, maar als je deze goed schoon wilt maken, of er eventueel een nieuw kettingblad op wilt zetten, dan zul je de crank zelf ook moeten demonteren. Hiervoor heb je een inbus met een ronde kogelkop nodig. Met deze inbussleutel kun je vervolgens de schroefjes op de tandwielen losdraaien, dit gaat erg strak dus enige kracht is vereist.
Denk er bij het in elkaar zetten van je crankstel aan dat je alle delen vooraf weer voorziet van montagevet, om alles in een goede staat te houden.
Crankstel met externe lagers
De moderne crankstellen worden gebruikt met een extern bottom bracket. Dit maakt het onderhoud gelukkig ook een stuk makkelijker. De trapas wordt namelijk vanaf de aandrijfzijde door het bracket gestoken. Aan de andere zijde zit de crankarm over de as geschoven.
Draai de inbusbout aan de aandrijfzijde als eerste los. Je zult nu de crankarm voorzichtig los kunnen ‘wrikken’. Heb je deze verwijderd. Sla dan voorzichtig met een (rubber) hamer op de as. Je kunt hier ook een doek tussen plaatsen en een gewone hamer gebruiken. De as zou zich nu uit de lagers moeten verplaatsen.
